Pod gwiazdą frygijską

Film „Pod gwiazdą frygijską” ukazuje dalsze losy Szczęsnego głównego bohatera filmu „Celuloza”, który tym razem walczy z sanacyjną władzą przedwojennej Polski jako działacz Komunistycznej Partii Polski.

Oglądamy manifestacje uliczne, prace tajnych drukarni, demaskowanie oraz likwidację prowokatorów.  Drugim, równoległym wątkiem jest miłość Szczęsnego i działaczki partyjnej Madzi, granej przez aktorkę Lucynę Winnicką.

Włocławek u Kawalerowicza

Włocławek występuje w filmie jako miejsce zamieszkania głównego bohatera.
W filmie widoczny jest obok tzw. „Celulozy”, dworzec kolejowy.

Ciekawostki

• Jeden z symboli przemysłowego oblicza Włocławka – Zakłady Celulozowo – Papiernicze (w latach PRL -u  im. Juliana Marchlewskiego), potocznie nazywane „Celulozą” najbardziej spopularyzowane zostały przez Igora Newerly’ego w jego powieści „Pamiątka z Celulozy” (pierwsze wydanie w 1952 roku), na podstawie której nakręcono, częściowo również we Włocławku, dwa filmy fabularne: „Celuloza”
  i „Pod gwiazdą frygijską” .
• Lucyna Winnicka była muzą i żoną Jerzego Kawalerowicza. Wystąpiła w kilku jego filmach m.in. w „W Matce Joannie od Aniołów” oraz w „Pociągu”.
• W poszukiwaniach odpowiedniej aktorki do filmu „Pod gwiazda frygijską” Kawalerowiczowi pomógł Czesław Petelski, który odnalazł Winnicką wśród studentek PWST w Warszawie.
• Newerly był też od 1926 był bliskim współpracownikiem doktora Janusza Korczaka, jego sekretarzem i redaktorem naczelnym pisma dla dzieci „Mały Przegląd”.
• Autor zdjęć do filmu Seweryn Kruszyński był podczas wojny żołnierzem AK, związanym z Referatem Foto-Filmowym wydziału Propagandy Mobilizacyjnej („Rój”). Podczas Powstania Warszawskiego wchodził w skład zespołu filmującego przebieg walk w Śródmieściu.
• Występy w „Celulozie” i „Pod gwiazdą frygijską” były jednymi z pierwszych ról wybitnych, polskich aktorów – Bronisława Pawlika i Ludwika Benoit.
• Jako aktor grający jednego z robotników pojawił się w filmie Jerzy Antczak,
  późniejszy wybitny reżyser, twórca m.in. serialu „Noce i dnie” oraz filmu
  „Chopin – pragnienie miłości”.

Metryczka filmu

„Pod gwiazdą frygijską”

Polska 1954, 112’

Reżyseria: Jerzy Kawalerowicz

Scenariusz: Igor Newerly, Jerzy Kawalerowicz

Zdjęcia: Seweryn Kruszyński

Muzyka: Stanisław Skrowaczewski

Produkcja: Wytwórnia Filmów Fabularnych (Łódź)

Obsada: Józef Nowak, Lucyna Winnicka, Stanisław Jasiukiewicz, Halina Przybylska, Zofia Perczyńska, Stanisław Milski, Bronisław Pawlik i inni.

Wybrane nagrody i wyróżnienia

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Karlovych Varach – Nagroda Walki o Postęp Społeczny dla Jerzego Kawalerowicza, Nagroda Państwowa I stopnia dla reżysera
i II stopnia dla Stanisława Milskiego oraz Józefa Nowaka oraz wyróżnienie  dla Lucyny Winnickiej.