Nieszawa

Nieszawa, miasto położone na lewym brzegu Wisły, w jej pradolinie. Miasto wyjątkowe, bowiem przez wieki zmieniało swoją lokalizację, na przestrzeni 200 lat swojego istnienia, aż dwukrotnie. Pierwotnie ulokowane na lewym brzegu Wisły
na wysokości Torunia, gdzie dziś znajduje się miejscowość Wielka Nieszawka.

To tutaj podpisano w 1411 roku pierwszy pokój toruński. Wkrótce po tym zdarzeniu, Władysław Jagiełło, który pokój podpisał, wydał rozkaz zrównania grodu z ziemią.

Rok później Jagiełło rozpoczął budowę Zamku Dybowskiego na lewym brzegu Wisły, naprzeciw Torunia. Osadę, która otaczała tenże zamek, nazwano Nieszawą.
Tak położona osada stała się dla położonego na drugim brzegu Wisły Torunia, zagrożeniem w czerpaniu korzyści płynących z handlu. Stąd toruńscy mieszczanie
przy pomocy załogi Zamku Krzyżackiego zniszczyli Nieszawę w 1430 roku. Ostatecznie w 1470 roku osada została przeniesiona 30 km w górę Wisły,
gdzie znajduje się obecnie.

Nieszawa słynie z przeprawy promowej przez Wisłę łączącej Kujawy z Ziemią Dobrzyńską. Obecny prom z napisem „Nieszawa” jest jedyną tego typu jednostką pływającą w Polsce. To oryginalna konstrukcja o napędzie boczno – kołowym,
która wygląda zupełnie jak parowce na rzece Missisipi.

Najwybitniejszym nieszawianinem jest prof. Stanisław Nowakowski (w mieście znajduje się poświęcone jemu muzeum), teoretyk architektury, malarz, nauczyciel i pisarz, autor m.in. projektu kaplicy mieszczącej urnę z sercem Tadeusza Kościuszki
na zamku w Rapperswillu.

Do największych zabytków Nieszawy należą późnogotycki kościół parafialny
Św. Jadwigi z końca XV wieku, zespół klasztoru franciszkanów z XVII wieku z kościołem Św. Krzyża, klasycystyczny ratusz z 1821 roku, czy wreszcie zabudowa miejska z lat 1822 – 1850 – domy drewniane i murowane, głównie przy pl. Kazimierza Jagiellończyka oraz ulicach 3 Maja, Kościuszki, Mickiewicza i Sienkiewicza.

Uroki Nieszawy urzekły polskich filmowców, którzy właśnie w jej przestrzeni umieścili akcję swoich filmów.

Pierwszy z nich to obraz Tadeusza Chmielewskiego z 1974 roku „ Wiosna, panie sierżancie” z Józefem Nowakiem w roli głównej. Filmowe miasteczko Trzebiatów niemalże w całości odgrywa Nieszawa. W kadrze widzimy m.in. Rynek, ulicę 3 Maja, a także inne urokliwe uliczki w centrum miasteczka.

W 2007 roku w Nieszawie powstały zdjęcia do filmu „Fundacja Kultura” w reżyserii Rafała Kapelińskiego, w którym wystąpili m.in.: Krzysztof Kiersznowski, Zbigniew Zamachowski, Elżbieta Janosik, Zofia Merle.
Głównym bohaterem jest Piotrowski, w tek roli wspomniany Krzysztof Kiersznowski, który wygląda na życiowego nieudacznika. Pewnego dnia postanawia zmienić swoje życie i spełnić własne marzenia, zakładając salon fryzjerski.

Ostatnio nieszawski kościół parafialny, w którego wnętrzu odnajdujemy XVI-wieczne freski i monumentalne malowidła z 1629 roku, na których królom, składającym pokłony Dzieciątku Jezus, nadano rysy Zygmunta III Wazy i Władysława IV
oraz przystań promową i sam prom stały się tłem do nakręcenia scen do filmu Janusza Majewskiego „Excentrycy, czyli po słonecznej stronie ulicy”.