Linda Bogusław - Kujawsko-Pomorska Trasa Filmowa

Urodzony 27 czerwca 1952 roku w Toruniu, polski aktor i reżyser filmowy, teatralny i telewizyjny, jeden z najważniejszych aktorów współczesnego polskiego kina i niekwestionowana gwiazda. Współzałożyciel Warszawskiej Szkoły Filmowej.

Linda jest absolwentem Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie. Studia ukończył w 1975 roku. Na początku kariery aktorskiej przez dwa sezony występował w Starym Teatrze w Krakowie.
W latach 1977-1981 należał do zespołu wrocławskiego Teatru Polskiego, później był zaangażowany w warszawskich teatrach Współczesnym i Studio.
W latach 1977-1981 prowadził zajęcia we wrocławskiej filii PWST w Krakowie.

Debiutował w 1973 epizodem w serialu telewizyjnym „Czarne chmury”, gdzie zagrał halabardnika. Debiutem kinowym Lindy była rola w polsko-norweskim filmie Haakona Sandøy’a pt. „Dagny” z 1976. Film to historia o burzliwych losach miłości Stanisława Przybyszewskiego i Dagny Przybyszewskiej oraz Augusta Strindberga i Edvarda Muncha, a Linda wystąpił jako Sierosławski, przyjaciel Przybyszewskiego.

Koniec lat 70 tych i początek lat 80. to pasmo znakomitych ról, w najbardziej znaczących filmach polskiej kinematografii. Występował wtedy u najlepszych polskich reżyserów m.in.: u Andrzeja Wajdy w „Człowieku z żelaza”, u Wojciecha Marczewskiego w „Dreszczach”, u Janusza Zaorskiego w „Matce Królów”, u Agnieszki Holland w „Kobiecie samotnej” i u Krzysztofa Kieślowskiego w „Przypadku”.

Tymi rolami Bogusław Linda zapisał się w powszechnej świadomości jako aktor kreujący bohaterów naznaczonych problemami egzystencjalnymi, dokonujących ważnych, życiowych wyborów, zmagających się z trudną rzeczywistością. Niestety, niemal wszystkie te role pozostały na wiele lat nieznane polskiemu widzowi. Większość z opisanych filmów z rolami Lindy z lat 1981-82 zostało bowiem zatrzymanych przez komunistyczną cenzurę i wyemitowano je dopiero po 1987 roku ( m.in. „Kobieta samotna”, „Przypadek”, „Matka Królów”).

W 1987 zagrał u Jacka Bromskiego w „Zabij mnie, glino”, główną rolę bezlitosnego gangstera i mordercy Jerzego Malika. W tym samym roku u Filipa Bajona w „Magnacie” wykreował rolę Bolka von Teuss, nagrodzoną potem Złotymi Lwami. Do Kieślowskiego powrócił rok później, rolą w „Dekalogu 7” („Nie kradnij”).

Ma początku lat 90. dokonała się swoista volta w karierze aktora. Występy w filmach „Kroll” (1991), „Psy” (1992) i „Psy II: Ostatnia krew” (1994) Władysława Pasikowskiego zdecydowały o diametralnej zmianie wizerunku aktora – stał się dzięki nim tzw. „twardzielem polskiego kina”.

Jednocześnie w tym samym czasie występował w wielu autorskich produkcjach,
m.in.: w filmie „Wszystko co najważniejsze” Roberta Glińskiego (1992), „Jańcio Wodnik” Jana Jakuba Kolskiego (1993), w kontrowersyjnej „Szamance” Andrzeja Żuławskiego (1996) i w „Szczęśliwego Nowego Jorku” Janusza Zaorskiego (1997) oraz w czesko-słowacko-polsko-francuskiej produkcji „Zabić Sekala”, dramacie wojennym z 1998 roku w reżyserii Vladimíra Michálka.

Stworzył też wyjątkowe kreacje aktorskie w ekranizacjach literatury jako ksiądz Robak w „Panu Tadeuszu” Andrzeja Wajdy (1999) czy jako Petroniusz w „Quo Vadis” Jerzego Kawalerowicza (2001). W 2011 roku wystąpił w superprodukcji wojennej Jerzego Hoffmana „Bitwa Warszawska 1920”.

W 1988 roku Bogusław Linda stanął za kamerą jako reżyser, debiutując futurystycznym filmem pt. „Koniec”.
W 1990 roku nakręcił obyczajowe „Seszele” ze Zbigniewem Zamachowskim i Tadeuszem Szymkowem. W 2000 wyreżyserował komedię sensacyjną
„Sezon na leszcza”, w którym zagrał główna rolę „Gliniarza”, a obok niego wystąpili Marian Dziędziel, Anna Przybylska i Gabriel Fleszar. Kolejny swój film wyreżyserował w roku 2006 – „Jasne błękitne okna” z Joanną Brodzik i Beatą Kawką w rolach głównych. W filmie Linda zagrał drugoplanową rolę, a wraz z nim na ekranie zobaczyliśmy Mariana Dziędziela, Jerzego Trelę, Barbarę Brylską i Jacka Braciaka. Pomysł scenariusza został zaczerpnięty ze wspomnień Beaty Kawki.

Wielkim powrotem Lindy – aktora do kina światowego formatu jest rola Władysława Strzemińskiego w „Powidokach” – ostatnim filmie Andrzeja Wajdy, który miał swoją premierę na festiwalu w Toronto w 2016 roku.

Wybrana filmografia

Jako aktor

1973 – „Czarne chmury” (serial)
1977 – „Wodzirej” reż. Feliks Falk
1980 – „Gorączka” reż. Agnieszka Holland
1981 – „Dreszcze” reż. Wojciech Marczewski
1981 – „Człowiek z żelaza” reż. Andrzej Wajda
1981 – „Kobieta samotna” reż. Agnieszka Holland
1982 – „Matka Królów” reż. Janusz Zaorski
1986 – „Magnat” reż. Filip Bajon
1987 – „Zabij mnie glino” reż. Jacek Bromski
1988 – „Dekalog, siedem” reż. Krzysztof Kieślowski
1991 – „Kroll” reż. Władysław Pasikowski
1992 – „Psy” reż. Władysław Pasikowski
1993 – „Jańcio Wodnik” reż. Jan Jakub Kolski
1994 – „Psy 2. Ostatnia krew” reż. Władysław Pasikowski
1995 – „Tato” reż. Maciej Ślesicki
1996 – „Szamanka” reż. Andrzej Żuławski
1997 – „Sara” reż. Maciej Ślesicki
1997 – „Szczęśliwego Nowego Jorku” reż. Janusz Zaorski
1998 – „Złoto dezerterów” reż. Janusz Majewski
1998 – „Zabić Sekala” reż. Vladimir Michalek
1999 – „Pan Tadeusz” reż. Andrzej Wajda
1999 – „Operacja Samum” reż. Władysław Pasikowski
2000 – „Sezon na Leszcza” reż. Bogusław Linda
2001 – „Quo Vadis” reż. Jerzy Kawalerowicz
2006 – „Jasminum” reż. Jan Jakub Kolski
2006 – „Jasne błękitne okna” reż. Bogusław Linda
2010 – „Ratownicy” (serial)
2011 – „1920. Bitwa Warszawska” reż. Jerzy Hoffman
2011 – „Sztos 2” reż. Olaf Lubaszenko
2016 – „Pitbull. Nowe porządki” reż. Patryk Vega
2016 – „Powidoki” reż. Andrzej Wajda
2018 – „Kobiety mafii” reż. Patryk Vega
2019 – ,,Planeta singli” reż. Michał Chaciński, Sam Akina
2019 – „Czarny mercedes” reż. Janusz Majewski
2020 – „Psy 3. W imię zasad” reż. Władysław Pasikowski

Jako reżyser

1988 – „Koniec”
1990 – „Seszele”
2000 – „Sezon na Leszcza”
2006 – „Jasne błękitne okna”

Wybrane nagrody i wyróżnienia

Festiwal Dwa Teatry – nagroda aktorska za rolę męską za rolę w spektaklu „Bezdech”, Złota Kaczka w kategorii najlepszy aktor filmów sensacyjnych, MFF Tofifest – Specjalny „Złoty Anioł” za niepokorność twórczą, Nagroda Specjalna im. Zbyszka Cybulskiego za cały dorobek twórczy ze szczególnym uwzględnieniem ról zagranych w latach 1980-1982, Festiwal Filmowy w Gdyni – Złote Lwy dla filmu „Sezon na leszcza”, nagroda Stowarzyszenia „Kina Polskie” – Srebrny Bilet dla filmu „Sezon na leszcza”, nominacja do Polskiej nagrody Filmowej Orzeł w kategorii: najlepsza główna rola męska za rolę w filmie „Pan Tadeusz”, Festiwal Filmowy w Gdyni – Złote Lwy w kategorii pierwszoplanowa rola męska w filmie „Psy”, Nagroda „Valenciennes” w kategorii najlepsza główna rola męska w filmie „Psy”, Nagroda na Festiwalu Młodości w Kijowie za film „In flagranti”, „Złota Kaczka” w kategorii najlepszy polski aktor za rolę w filmach „Demony wojny wg Goi”, „Psy” i „Kroll”, Festiwal Filmowy w Gdyni – Nagroda aktorska za rolę w filmie „Kobieta samotna” i inne.