Toruń

Toruń to położona w Kotlinie Toruńskiej, nad Wisłą i Drwęcą, stolica Województwa Kujawsko–Pomorskiego. Prawobrzeżna część miasta leży na Pomorzu, lewobrzeżna położona jest na Kujawach.

Historycznie jest jednym z najstarszych miast w Polsce, prawa miejskie uzyskał
w 1233 roku. W drugiej połowie XIII wieku miasto stało się członkiem Hanzy – związku miast handlowych Europy Północnej. Fakt ten przyczynił się do szybkiego rozwoju Torunia i powstania tu ważnego ośrodka handlowego średniowiecznej Europy.

W okresie Rzeczpospolitej Obojga Narodów miasto uzyskało status królewskiego, uzyskane przywileje przyczyniły się do jego rozwoju gospodarczego, który sprawił,
że Toruń stał się jednym z najbogatszych i największych polskich miast tamtego czas.

Po drugim rozbiorze Polski, miasto znalazło się na terenie zaboru pruskiego. W czasach napoleońskich, kiedy utworzono Księstwo Warszawskie, Toruń został na 21 dni jego stolicą i siedzibą rządu.

Wiek XIX, kiedy Toruń ponownie znajduje się w granicach państwa pruskiego, to czas powstania wielu zachowanych do dziś, a charakterystycznych dla miasta budowli. Wybudowano wówczas m.in.: Teatr Miejski, Pocztę i Dwór Artusa, szpital miejski przy ul. Przedzamcze i Młyn Rychtera. Zespół Staromiejski Torunia, z zachowanym prawie bez zmian XIII-wiecznym układem urbanistycznym, to jeden z najcenniejszych zespołów zabytkowych w Polsce.

Od 1997 roku toruński średniowieczny zespół miejski został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

Magnesem dla przybywających do niego artystów i twórców, jest niezwykła, prawie w całości zachowana przestrzeń Starego Miasta, niezwykle urokliwe Bydgoskie Przedmieście oraz nabrzeże rzeki Wisły.

W historycznej przestrzeni Torunia powstało wiele ważnych dla polskiej kinematografii filmów.

„Prawo i pięść” dzieło Jerzego Hoffmana i Krzysztofa Skórzewskiego, zwane pierwszym polskim westernem, którego premiera odbyła się w nieistniejącym już Kinie Grunwald, niemal w całości nakręcono na toruńskim Rynku Nowomiejskim i odchodzących od niego uliczkach, zwłaszcza ul. Ślusarskiej. W kadrach filmu dostrzec można również ulicę Ciasną, Mostową i Podmurną.

Ulicę Podmurną upatrzyli sobie inni twórcy uwieczniając ją w swoich filmach, widzimy ją m.in.: w „Ludziach Wisły” Aleksandra Forda (zdjęcia kręcono również na Bulwarze Filadelfijskim), „Panoptikonie” Marcina Gładycha, „Roku spokojnego słońca” Krzysztofa Zanussiego.

W obrazach realizowanych w Toruniu przewijają się sceny, do nagrania których tłem stały się inne lokalizacje i zabytki.

Rynek Staromiejski i Dwór Artusa pojawiają się w filmie Janusza Majewskiego „Excentrycy, czyli po słonecznej stronie ulicy”. W tej samej produkcji dostrzegamy ulicę Szewską i ulicę Przedzamcze. Ta ostatnia stała się również tłem do nagrania scen w „Roku spokojnego słońca” Krzysztofa Zanussiego czy „Wściekłym” Romana Załuskiego.

Debiut reżyserski mistrza sztuki aktorskiej Andrzeja Seweryna „Kto nigdy nie żył”, kręcony był w okolicach Krzywej Wieży, w filmie pojawia się również Rynek Staromiejski oraz ulica Żeglarska.

Obok Bulwaru Filadelfijskiego, ul. Żeglarska, stała się również głównym tłem przy kręceniu scen kultowego już dziś filmu „Rejsu” Marka Piwowskiego.

Toruński most drogowy im. Józefa Piłsudskiego to miejsce akcji m.in. w filmie „Zamach” Jerzego Passendorfera, opowiadającym o zamachu na generała Fransa Kutscherę. Pojawia się również w „Tataraku”.

W filmie „ Jeszcze nie wieczór” Jacka Bławuta, w którym wystąpiły wielkie nazwiska polskiego kina m.in.: Beata Tyszkiewicz, Danuta Szaflarska, Irena Kwiatkowska, Nina Andrycz, Ewa Krasnodębska, Roman Kłosowski i pochodzący z  regionu kujawsko –pomorskiego Jan Nowicki, odnajdujemy toruński Areszt Śledczy tzw. Okrąglak.

Okrąglak to również miejsce akcji dwóch obrazów Marcina Gładycha „Hakerzy wolności”, i „Panoptikon”, ten ostatni wspólnie wyreżyserowany z Krystianem Wieczyńskim.

W filmach wystąpiły jeszcze inne toruńskie lokalizacje: Bydgoskie Przedmieście,
na którym dzieje się akcja m.in. filmu „Dżej Dżej” oraz obrazu Dorotoy Kędzierzawskiej „Wrony”, teren Muzeum Etnograficznego im. Marii Znamierowskiej – Prüfferowej w filmie „Głód” Marika Krajniewskiej i wiele innych.

Najnowszą produkcją nagrodzoną na Festiwalu Filmowym w Gdyni jest film pt. ,,Filip” w reżyserii Michała Kwiecińskiego, który w niezwykły sposób wykorzystał przede wszystkim malownicze uliczki Starego Miasta.

Toruń to miasto skąd pochodzą albo z którym związani są wybitni polscy artyści i artystki m.in:.  Adrianna Biedrzyńska, Olga Bołądź, Magdalena Czerwińska, Joanna Koroniewska, Małgorzata Kożuchowska, Piotr Głowacki, Bogusław Linda, Jakub Gierszał, Katarzyna Żak  , Piotr Rzymyszkiewicz, Dawid Marcinkowski, Lech Grzmociński, Robert Jarociński, Jędrzej Bączyk, Joanna Dark, Katarzyna Trzaska, Marek Kossakowski, Krystian Pesta, Łukasz Karwowski, Elżbieta Łabuńska, Rozalia Mierzicka, Karolina Ostrożna, Piotr Wojtowicz, Paweł Hejbudzki, Ryszard Nawrocki, Ryszard Kruk, Jarosław Felczykowski, Teresa Stępień-Nowicka, Niko Niakas oraz gwiazda przedwojennego kina Helena Grossówna,
wybitny polski filmoznawca i krytyki filmowy Bolesław Michałek czy kompozytorzy muzyki filmowej Kazimierz Serocki i Grzegorz Ciechowski.

Toruń jest jednym z najważniejszych ośrodków kulturalnych na mapie Polski. Miastem międzynarodowych festiwali i miejskich wydarzeń artystycznych. W Toruniu odbywają się: Bella Skyway Festival,  Międzynarodowy Festiwal Teatralny Kontakt, Międzynarodowy Festiwal Filmowy Tofifest, Festiwal Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich „Probaltica”, Międzynarodowy Festiwal Teatrów Lalek „Spotkania”, Międzynarodowy Festiwal Nova Muzyka i Architektura, Alternatywne Spotkania Teatralne Klamra, Jazz Od Nowa Festival, Toruński Festiwal Nauki i Sztuki, Forte Artus Festival oraz Międzynarodowy Festiwal Autorów Zdjęć Filmowych Energa Camerimage i wiele innych.