Urodziła się 19 września 1953 roku w Bydgoszczy, gdzie do siódmego roku życia mieszkała przy ul. Wyspiańskiego w Sielance. Potem przez siedem lat mieszkała w Toruniu. Jest aktorką filmową, teatralną i telewizyjną. Laureatką wielu nagród m.in. Orła za główną rolę kobiecą w filmie „Pan Tadeusz” Andrzeja Wajdy. Stworzyła niezapomniane kreacje aktorskie w filmach wybitnych polskich reżyserów m.in. u Krzysztofa Kieślowskiego „Krótki film o miłości”, „Magnacie” Filipa Bajona i „Przez dotyk” (w „Kronice przypadków”) Magdaleny Łazarkiewicz.
W pierwszych latach kariery artystycznej, głównie eksponowano jej urodę,
czyniąc z niej czołową amantkę polskiego kina. Już w liceum postanowiła zostać aktorką. I udało jej się – w wieku dziewiętnastu lat, tuż po maturze, jeszcze bez specjalistycznego wykształcenia, grała we Wrocławskim Teatrze Pantomimy. Debiutowała w spektaklu pantomimicznym według „Legendy” Wyspiańskiego. W 1977 roku ukończyła warszawską PWST, gdzie jej profesorami byli
m.in. Andrzej Łapicki i Tadeusz Łomnicki. W latach 1977–1984 występowała w stołecznym w Teatrze Narodowym, pod kierownictwem Adama Hanuszkiewicza.
Po raz pierwszy na małym ekranie pojawiła się w 1974 roku w nowelowym filmie telewizyjnym „Najważniejszy dzień życia” u Sylwestra Szyszki (nowela „Telefon”),
ale dopiero w nakręconym rok później serialu „40-latek” jej nazwisko pojawiło się w napisach. Wcieliła się w epizodyczną rolę inżynier Urszuli Nowowiejskiej.
Pierwszą, pełnometrażową fabułą kinową był polsko-jugosłowiański „Zapach ziemi”, Dragovana Jovanovica w 1978 roku, gdzie Szapołowska zagrała żonę głównego bohatera. Film jest poetycką balladą o dziejach tragicznie doświadczonego przez los chłopa, który tracąc kolejno wszystko co ma najdroższego, dzięki wewnętrznej pasji życia odnajduje w sobie siły do przezwyciężenia przeciwności losu.
Początek lat 80. przyniósł gwałtowny rozwój jej kariery. W 1982 roku wystąpiła w czterech filmach. Dwa z nich uczyniły z niej prawdziwą gwiazdę: „Wielki Szu” Sylwestra Chęcińskiego, gdzie zagrała żonę tytułowego Wielkiego Szu,
w którego wcielał się pochodzący z kujawskiego Kowala, Jan Nowicki. Druga przełomowa kreacja to główna rola piosenkarki Lizy w „Lata dwudzieste… lata trzydzieste…” Janusza Rzeszewskiego. W tym samym roku pojawiła się również u Grzegorza Królikiewicza w „Forcie XIII” oraz u Wiesława Saniewskiego w „Nadzorze”, gdzie zagrała świetnie zniuansowaną psychologicznie więzienną funkcjonariuszkę Kingę.
W 1984 roku po raz pierwszy zagrała u Krzysztofa Kieślowskiego, wcielając się w postać Urszuli Zyro w filmie „Bez końca”.
Pierwsza doceniona przez krytykę rola Szapołowskiej to kreacja w noweli
„Przez dotyk” w “Kronice wypadków” Magdaleny Łazarkiewicz z 1985 (premiera 1986). Zdaniem krytyków aktorka stworzyła tam wraz z Marią Ciunelis, przejmujące, wiarygodne psychologicznie kreacje. Rolę Szapołowskiej nagrodzono na Koszalińskim Festiwalu Debiutów Filmowych „Młodzi i Film” nagrodą za rolę kobiecą oraz „Złotym Ekranem” przyznawanym przez pismo „Ekran” w kategorii kreacje aktorskie.
U Krzysztofa Kieślowskiego pojawiła się ponownie w 1988 roku, by stworzyć jedną z najważniejszych ról w swojej karierze. Zagrała rolę Magdy w „Dekalogu VI – Krótkim filmie o miłości”. Stworzyła pogłębiony psychologicznie portret kobiety, zbyt późno dostrzegającej tragedię kochającego ją młodego człowieka.
Jej rolę nagrodzono na Festiwalu Filmowym w Gdyni Brązowymi Lwami za pierwszoplanową rolę kobiecą oraz „Srebrnym Hugo” na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Chicago.Sam film wielokrotnie nagradzano w kraju i zagranicą.
Otrzymał Złote i Srebrne Lwy Gdańskie oraz nagrody w San Sebastian, Sao Paulo
czy Genewie. W 1989 mogliśmy zobaczyć Szapołowską u kolejnego mistrza kina polskiego – Tadeusza Konwickiego w „Lawie”, gdzie wcieliła się w postać Anioła Stróża i Archanioła. W 1990 roku zagrała panią Grażynę w filmie w reżyserii wywodzącego się z Torunia Bogusława Lindy pt. „Seszele”, a u Jerzego Hoffmana – Nieznajomą w polsko-rosyjskiej „Pięknej nieznajomej”.
Wspaniale zagrała Telimenę w ekranizacji „Pana Tadeusza” u Wajdy w roku 1999,
za którą uhonorowano ją wieloma nagrodami m.in. Polską Nagrodę Filmową Orzeł
za najlepszą główną rolę kobiecą.
Szapołowska za granicą również odnosiła znaczne sukcesy. Pierwszą międzynarodową produkcją w jakiej grała, był wspomniany już debiut pełnometrażowy „Zapach ziemi”. Potem wystąpiła jeszcze w filmach węgierskich, rosyjskich, niemieckich i włoskich. Lista jej ról zagranicznych jest długa.
Druga dekada XXI wieku, to występy w polskich, kasowych produkcjach kinowych i serialach. U Macieja Dejczera w serialu „Magda M.” (2005-06) czy w komediach romantycznych. U Ryszarda Zatorskiego w „Tylko mnie kochaj”, w „Nie kłam, kochanie” Piotra Wereśniaka, w „Wojnie żeńsko – męskiej” Łukasza Palkowskiego (2011) i „Pokaż kotku co masz w środku” Sławomira Kryńskiego (2011).
Wystąpiła też w „Listach do M.3” Tomasza Koneckiego (2017) i w „Botoksie” Patryka Vegi (2017).
W tym czasie zagrała w filmach zagranicznych, m.in. w „Polnishe Ostern” Jakoba Ziemnickiego i w „Run boy run” Pepe Danquarta, wstrząsającej historii z czasów II wojny światowej, o 8-letnim, żydowskim chłopcu, któremu udaje się jako jedynemu z siedmioosobowej rodziny uciec z warszawskiego getta do Puszczy Kampinoskiej.
Zagrała także w 2014 roku w filmie w reżyserii jej córki – Katarzyny Jungowskiej,
pt.”Piąte. Nie odchodź!” obok Michaliny Olszańskiej, Łukasza Simlata i Daniela Olbrychskiego. Jej ostatnia, jak dotychczas, rola w filmie fabularnym to postać matki głównej bohaterki w „Miłości w mieście ogrodów” w reżyserii znanego operatora Adama Sikory i Ingmara Villquista (2017), wielopłaszczyznowej i wciągającej historii o ludzkich namiętnościach, ambicjach i marzeniach.
Wybrana filmografia
- 1974 – „Telefon” (w cyklu „Najważniejszy dzień życia”) reż. Sylwester Szyszko
- 1975 – „Czterdziestolatek” (serial)
- 1977 – „Lalka” (serial)
- 1978 – „Zapach ziemi” reż. Dragovan Jovanovic
- 1980 – „Grzeszny żywot Franciszka Buły” reż. Jan Kidawa-Błoński
- 1981 – „Wielka majówka” reż. Krzysztof Rogulski
- 1982 – „Wielki Szu” reż. Sylwester Chęciński
- 1983 – „Lata dwudzieste… lata trzydzieste…” reż. Janusz Rzeszewski
- 1984 – „Płatki, kwiaty, wieńce” reż. László Lugossy
- 1984 – „Bez końca” reż. Krzysztof Kieślowski
- 1985 – „Z wizytą u Van Gogha” reż. Horst Seeman
- 1985 – „Przez dotyk” w „Kronika wypadków” reż. Magdalena Łazarkiewicz
- 1986 – „Magnat” reż. Filip Bajon
- 1988 – „Krótki film o miłości” reż. Krzysztof Kieślowski
- 1988 – „Hanussen” reż. Istvan Szabo
- 1988 – „Dekalog, sześć” reż. Krzysztof Kieślowski
- 1989 – „Lawa” reż. Tadeusz Konwicki
- 1990 – „Seszele” reż. Bogusław Linda
- 1993 – „Abissinia” reż. Francesco Ranieri Martinotti
- 1999 – „Pan Tadeusz” reż. Andrzej Wajda
- 1999 – „Siedlisko” (serial)
- 2006 – „Tylko mnie kochaj” reż. Ryszarda Zatorski
- 2010 – „Różyczka” reż. Jan Kidawa-Błoński
- 2011 – „1920 Bitwa warszawska” reż. Jerzy Hoffman
- 2013 – „Biegnij, chłopcze, biegnij” reż. Pepe Danquart
- 2017 – „Botoks” reż. Patryk Vega
- 2020 – ,,Asymetria” reż. Konrad Niewolski
- 2020 – ,,356 dni” reż. Barbara Białowąs, Tomasz Mandes
Wybrane nagrody i wyróżnienia
„Złota Kaczka” w kategorii najlepsza polska aktorka, LLF w Łagowie tytuł „Gwiazdy Filmowego Sezonu”, Koszalińskie Spotkania Filmowych „Młodzi i Film” w Koszalinie – „Jantar” za kreację aktorską w filmie „Przez dotyk”, Złoty Ekran – nagroda przyznawana przez pismo „Ekran” za rolę w filmie „Przez dotyk, Festiwal Filmowy w Gdyni – Brązowe Lwy Gdańskie za pierwszoplanową rolę kobiecą w filmie „Krótki film o miłości”, MFF w Chicago -Srebrny Hugo, Polskie Nagrody Filmowe Orzeł w kategorii „najlepsza główna rola kobieca” w filmie „Pan Tadeusz”, uhonorowana umieszczeniem swojej “katarzynki” w toruńskiej Alei Gwiazd, Zielonogórski Festiwalu Filmu i Teatru – Klaps za całokształt osiągnięć artystycznych w dziedzinie filmu, MFF Tofifest Nagroda Prezydenta Miasta Torunia – Flisak i inne.
Miejsca w regionie, związane z postacią:
