Butenko Bohdan

Bohdan Butenko był scenarzystą telewizyjnymi teatralnym, a także grafikiem, ilustratorem oraz rysownikiem, autorem książek i komiksów. To on stworzył postacie Gapiszona, Kwapiszona oraz Gucia i Cezara. Urodził się 8 lutego 1931 roku w Bydgoszczy i mieszkał tam aż do rozpoczęcia się II wojny światowej.

W czasie okupacji przeniósł się do Warszawy, gdzie w późniejszym okresie uczęszczał do Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych, która została przekształcona w Akademię Sztuk Pięknych. W 1955 roku Bohdan Butenko uzyskał dyplom pod okiem znanego ilustratora i grafika Jana Marcina Szancera.

Tuż po ukończeniu szkoły otrzymał posadę redaktora artystycznego w wydawnictwie Nasza Księgarnia i to właśnie tu w 1956 roku wydana została pierwsza zilustrowana przez niego książka dla dzieci „Pan Maluśkiewicz i wieloryb” Juliana Tuwima. Był ilustratorem wielu książek dla dzieci oraz młodzieży, a co za tym idzie często współpracował z różnymi wydawnictwami lub czasopismami, m.in.: z „Misiem”, „Płomyczkiem” czy „Światem Młodych”.

Ponadto realizował też własne projekty, które do dziś uznawane są za kultowe. Wielokrotnie nagradzany Butenko, był twórcą takich postaci jak hipopotam Gucio i  pies Cezar, przedszkolak Gapiszon oraz harcerz Kwapiszon. Jego dzieła charakteryzowały się prostotą i dokładnością, a bohaterowie rysowani byli pojedynczą, wyraźną linią. Do najbardziej znanych jego książek i komiksów zaliczyć można ”Pierwszy! Drugi! Trzeci!”, „Ptyś, czyli wiadukt nad chaszczami”, „KrUlewnę Śnieżkę” oraz serię przygód Kwapiszona i Gapiszona.

W swojej karierze zrealizował wiele filmowych scenografii, między innymi do telewizyjnego Kabaretu Starszych Panów emitowanego w latach 1958-1966. W 1958 roku otrzymał propozycję stworzenia programu telewizyjnego dedykowanego dzieciom, w którym „na żywo” rysował bohatera Gapiszona na szklanych taflach. W 1964 roku zajął się scenografią i scenariuszem serialu animowanego „Przygody Gapiszona”, emitowanego jako wieczorynka. Był również scenarzystą dobranocki kukiełkowej w Telewizji Polskiej, która powstała na podstawie jego komiksów o Guciu i Cezarze.

W dorobku artystycznym Butenki znaleźć można realizację scenografii do filmu lalkowego z 1967 roku „Tańczące lalki” Jerzego Kotowskiego oraz do filmu przygodowego „Mniejszy szuka dużego” na podstawie powieści Wiktora Woroszylskiego.

Bohdan Butenko był współzałożycielem Fundacji Świat Dziecka, w której obejmował stanowisko prezesa w latach 1990-2011. Należał także do Związku Polskich Artystów Plastyków oraz do Międzynarodowej Izby ds. Książek dla Młodych.

W swojej karierze projektował lalki i dekoracje dla teatrów lalkowych.

Zmarł 14 października 2019 roku.

Wybrane scenografie

  • 1958 – „Pan Maluśkiewicz i wieloryb” reż. Wacław Wajser
  • 1958 – 1966 – Kabaret Starszych Panów (program telewizyjny)
  • 1961 – „Poranek Gapiszona” reż. Jerzy Kotowski
  • 1962– „W 10 minut dookoła świata” reż. Jerzy Kotowski
  • 1962 – „Barwy uczuć karcianych” reż. Bohdan Butenko
  • 1962 – „I ty zostaniesz Indianinem” reż. Konrad Nałęcki
  • 1964 – „Przygody Gapiszona” (serial)
  • 1966 – „Świat w operze” reż. Jerzy Kotowski
  • 1967 – „Tańczące lalki” reż. Jerzy Kotowski
  • 1968 – „Gapiszon na stacji” reż. Jerzy Kotowski
  • 1975 – „Mniejszy szuka dużego” reż. Konrad Nałęcki
  • 1976-1977 – „Gucio i Cezar” (serial)

Wybrane nagrody i wyróżnienia

Konkurs Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek  „Najpiękniejsza Książka Roku” – nagrody i wyróżnienia (w latach 1963, 1967, 1969, 1990, 2009, 2013), Srebrne Koziołki (1979), Książka Roku Polskiej Sekcji IBBY (1990), Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie sztuk plastycznych, Nagroda Specjalna Fundacji „ABCXXI – Cała Polska Czyta Dzieciom”, Medal dla Twórców i Przyjaciół Książki dla Dzieci, „Guliwer w krainie Liliputów” – dla dojrzałego i wybitnego twórcy, o znaczącym dorobku artystycznym lub naukowym.

 

Miejsca w regionie, związane z postacią:

Bydgoszcz
Bydgoszcz_004

Bydgoszcz

pełen artykuł